Dumping na een (mini) gastric bypass

Ongeveer een op de drie mensen met een (mini) gastric bypass krijgt te maken met een dumping. In wat ‘vervelende’ vorm tot echt zeer ernstige klachten die van grote invloed zijn op het dagelijks leven.

Hoe ontstaat een dumping?

Normaal gesproken wordt eten al in de maag voor een deel verteerd en komt het in kleine beetjes in de dunne darm terecht, al gemengd met maagzuur en andere spijsverteringssappen.

Bij een gastric bypass gaat het eten direct, onverteerd en onvoldoende vochtig, de dunne darm in. Het lichaam kan hierop reageren door middel van een dumping. Dit gebeurt voornamelijk bij eten van voedsel met (veel) suikers, koolhydraten of zout of door het eten van te grote porties.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen een snelle dumping of een late dumping.

De snelle dumping

De snelle dumping ontstaat meestal al binnen een paar minuten tot een uur na de maaltijd en wordt wordt meestal veroorzaakt door te grote, droge brokken eten die dus niet goed genoeg zijn gekauwd, of door te grote hoeveelheden eten. De dunne darm gaat dan uit de bloedvaten vocht halen om het eten weg te kunnen krijgen. Hier is soms 3 tot 4 liter vocht voor nodig. Dit levert dan vooral klachten aan de darmen op. Daarnaast ontstaat er een daling van de bloeddruk doordat er zoveel vocht onttrokken wordt aan de bloedvaten.

Er zijn artsen die stellen dat een vroege dumping een geluk is: het lichaam geeft duidelijk aan dat iemand te veel of te ongezond heeft gegeten. Hierdoor leer je beter wat wel en niet goed is voor je lichaam. Zij beschouwen een vroege dumping daarom niet als een klacht.

De late dumping

De late dumping ontstaat één uur tot twee uur na het eten en wordt veroorzaakt doordat het eten te snel in de dunne darm komt. Hierdoor werkt de productie van insuline en de stijging van de bloedsuikerspiegel niet meer goed samen. Suikers worden versneld opgenomen in de dunne darm, dit veroorzaakt een hoge bloedsuikerspiegel. Normaal gesproken zorgt insuline dan weer voor een normale waarde, maar de productie daarvan komt te laat op gang. Hierdoor wordt er nog steeds insuline aangemaakt door het lichaam als de bloedsuikers allang zijn verdwenen.

Symptomen van een dumping

De klachten lijken het meest op een hypoglykemie, oftewel een hypo, die voorkomt bij mensen met suikerziekte. Er is dan sprake van een te lage bloedsuikerspiegel. Bij mensen met suikerziekte wordt vaak geadviseerd wat zoets te eten (bijvoorbeeld druivensuiker), maar met een maagverkleining worden de klachten juist veroorzaakt door zoetigheid. Heb je een dumping eet dan vooral geen zoetigheid om de klachten op te lossen: het kan hierdoor juist erger worden! Soms helpt het om iets te eten met koolhydraten of een banaan.

Een aantal symptomen van vroege dumpingklachten zijn:
• Diarree.
• Misselijkheid.
• Opgeblazen gevoel.
• Maagkrampen.
• Krampen in de buik.
• Hoofdpijn.
• Sufheid en vermoeidheid.
• In slaap vallen.
• Duizeligheid.
• Hartkloppingen.

Een aantal symptomen van late dumpingklachten zijn:
• Trillen.
• Zweten (ook koud zweet).
• Verwardheid.
• Bleekheid.
• Een hongergevoel.
• Een slap gevoel in het hele lichaam..
• Flauwvallen

Wat te doen als je een dumping hebt?

Je kunt op het moment dat het je overvalt niet veel doen qua eten, drinken of medicijnen. Uitzitten is vaak de beste oplossing, de klachten gaan na een of twee uur vanzelf over. Even gaan liggen op de linkerzij kan soms wat verlichting geven. Slapen bij heftige slaperigheid en vermoeidheid is soms echt noodzakelijk of zelfs niet tegen te houden.
Gebeurt het thuis, dan kun je lekker even op de bank of in bed gaan liggen. Gebeurt het buiten de deur (restaurant, werk) dan is het hebben van een dumping echt heel vervelend. Vertel je omgeving wat er met je aan de hand is, en kijk of er een rustig plekje is waar je even kunt zitten of liggen.

Voorkomen van een dumping

Een dumping kan vaak voorkomen worden door:

• Zeer kleine porties te eten. Grote porties eten kunnen te veel zijn om te verwerken door de dunne darm.
• Niet te drinken bij het eten. Hierdoor spoelt het eten direct in één keer de dunne darm in.
• Suikerrijke producten te vermijden. Deze veroorzaken vaak de meeste klachten.
• Ook de portie verkleinen kan vaak al helpen.
• Gebruik te maken van ‘langzame koolhydraten’. Wit brood of witte pasta bijvoorbeeld bevatten snelle koolhydraten die ook vaak de klachten veroorzaken. Volkoren producten veroorzaken minder vaak een dumping.
• Vermijd verder te vette producten (patat, gehakt, etc.) of te zoute producten.

Vaak is het experimenteren om te herkennen waar je je dumping van krijgt. Het helpt daarbij om een eetdagboek bij te houden. Zeker als je een late dumping krijgt is het lastig te bedenken waar deze door is veroorzaakt omdat er soms twee uur tussen zit. Door een periode bij te houden wat je eet en wanneer je een dumping krijgt, kun je hopelijk bepalen wat de veroorzaker is van jouw dumping en deze boosdoeners uit je menu schrappen.
Vaak is een jaar na de operatie de darm wat meer gewend aan de nieuwe manier van opname van voedsel en kunnen de klachten minder worden.

Wat kan het ziekenhuis voor je doen?

Komen de klachten veelvuldig en heel heftig voor? Neem dan contact op met de internist van het ziekenhuis waar je geopereerd bent. Vaak heb je eerst met de diëtist een gesprek om te kijken of het echt niet aan je eet- of drankgedrag ligt.
Komt daar niets uit dan kan de internist nog een medicijn voorschrijven (acarbose). Daar worden vrij goede resultaten mee gehaald om een dumping te verminderen. Ook kan octreotide worden voorgeschreven. Dit is een hormoon die via injecties wordt toegediend en die dumpingklachten kan verminderen.

Slechts een klein deel van de mensen behoudt langdurig dumpingklachten. Overleg met je internist en chirurg of er nog andere mogelijkheden zijn.

Een operatie waarbij de maagverkleining ongedaan wordt gemaakt (een undo-operatie) is vaak één van de laatste opties. Dan is het de overweging wat het zwaarst weegt: de negatieve effecten van de dumping op je leven behouden of het risico van in gewicht aankomen na het ongedaan maken van de maagverkleining. De chirurg kan je daarbij adviseren.